<== 5.Sınıf Konularına geri dön
Ortaokul 5.SINIF ==> 2. ÜNİTE: Kuvveti Tanıyalım ==> Kütle ve Ağırlık İlişkisi
Öğrenme Çıktıları
FB.5.2.2.1. Kütleye etki eden yer çekimi kuvvetini ağırlık olarak tanımlayabilme
a) Kütle ve ağırlık kavramlarına ait nitelikleri tanımlar.
b) Dinamometre kullanarak ağırlık ölçümü yapar.
c) Ağırlığı bir kuvvet olarak tanımlar.
Konu: Kütle ve Ağırlık İlişkisi
A- Kütle Nedir
- Değişmeyen madde miktarına kütle denir.
- Kütle bulunduğumuz yere göre değişmez.
- Kütle eşit kollu terazi ile ölçülür.
- Birimi gram (g), kilogram (kg) dır.
 |
| Kütle eşit kollu teraziyle ölçülür |
B- Ağırlık Nedir
- Bir cisme etki eden yer çekimi kuvvetine ağırlık denir.
- Ağırlık bir kuvvettir ve dinamometre ile ölçülür.
- Birimi Newton (N)’dur.
 |
| Ağırlık dinamometreyle ölçülür. |
- Dünya’da 1 kg kütleli bir cismin ağırlığı yaklaşık 10 N’dur. (100 g = 1 N)
- Uzayda yer çekimi olmadığı için cisimlerin ağırlığı sıfırdır.
- Ay’da yer çekimi, Dünya’dakinin altıda biri kadardır. Bu yüzden bir cismin Ay’daki ağırlığı, Dünya’dakinden çok daha azdır. Örneğin, Dünya’da 60 N olan bir cisim Ay’da 10 N gelir.
- Dünya, üzerindeki cisimleri kendine doğru çeker ve bu kuvvete yer çekimi kuvveti denir.
- Yer çekimi kuvvetinin yönü her zaman Dünya’nın merkezine doğrudur. Bu nedenle, Dünya’nın neresinde olursa olsun yukarı doğru atılan bir cisim yere doğru düşer.
- Yer çekimi kuvveti, Dünya’nın yüzeyinden uzaklaştıkça azalır, yüzeye yaklaştıkça da artar.
 |
| Yer çekimi kuvveti |
- Bir cismin ağırlığı deniz seviyesinden yukarı doğru çıkıldıkça azalır.
Ağırlık A > B > C
- Dünya tam anlamıyla bir küre şeklinde değildir; kutuplardan basık, ekvatordan ise şişkindir.
Bu özel şekle 'geoit' denir. Geoit şeklinden dolayı yerçekimi kuvveti de Dünya'nın farklı bölgelerinde değişiklik gösterir. - Bir cismin ağırlığı ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe artar.
- Bir cismin ağırlığı deniz seviyesinden yukarı doğru çıkıldıkça azalır.
 |
| Ağırlık A > B > C |
- Dünya tam anlamıyla bir küre şeklinde değildir; kutuplardan basık, ekvatordan ise şişkindir.
Bu özel şekle 'geoit' denir. Geoit şeklinden dolayı yerçekimi kuvveti de Dünya'nın farklı bölgelerinde değişiklik gösterir. - Bir cismin ağırlığı ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe artar.
Kütle Çekim Kuvveti Nedir
- Dünya dışındaki gök cisimlerinin uyguladığı çekim kuvvetine kütle çekim kuvveti denir.
- Büyük bir gezegenin kütle çekim kuvveti daha fazladır.
- Bu nedenle, Dünya'dan büyük gezegenlerde cisimlerin ağırlığı Dünya'dakinden daha fazladır.
- Ay, Dünya'dan küçük olduğu için kütle çekim kuvveti daha azdır. Bu nedenle, Ay'da cisimlerin ağırlığı azalır.
Not: Günlük yaşamda kütle ve ağırlık sıkça birbirine karıştırılmaktadır. El kantarı, baskül ve dijital terazi gibi araçlar ağırlık ölçmek için kullanılırken, kütle yalnızca eşit kollu terazide ölçülebilir.
C- Kütle ve Ağırlık Arasındaki Farklar
1. Kütle madde miktarıdır. Ağırlık maddeye etki eden yer çekimi kuvvetidir.2. Kütle eşit kollu terazi ile ölçülür. Ağırlık dinamometre ile ölçülür.
3. Kütle her yerde aynıdır, değişmez. Ağırlık bulunan yere göre değişir.
4. Kütlenin birimi "kilogram (kg)" dir. Ağırlığın "Newton (N)" dur.
5. Bir maddenin kütlesi uzayda sıfır olmaz, ancak ağırlığı sıfır olur.
Soru 1: Şekilde belirtilen yerlerdeki cismin ağırlığı nasıl değişir?
Soru 2: Dünyada kütlesi 30 kg olan bir kişinin,
a- Dünya'daki ağırlığı nedir?
b- Ay'daki kütlesi nedir?
c- Ay'daki ağırlığı nedir?
d- Uzaydaki kütlesi nedir?
e- Uzaydaki ağırlığı nedir? (Dünya'da 1 kg = 10 N, Ay'da ağırlık Dünya'dakinin 1/6 sıdır.)
Farklı Gezegenlerde Ne Kadar Zıplayabilirim
Konu Anlatım Videosu
Sorular
Soru 1: Şekilde belirtilen yerlerdeki cismin ağırlığı nasıl değişir?
Soru 2: Dünyada kütlesi 30 kg olan bir kişinin,
a- Dünya'daki ağırlığı nedir?
b- Ay'daki kütlesi nedir?
c- Ay'daki ağırlığı nedir?
d- Uzaydaki kütlesi nedir?
e- Uzaydaki ağırlığı nedir? (Dünya'da 1 kg = 10 N, Ay'da ağırlık Dünya'dakinin 1/6 sıdır.)
Farklı Gezegenlerde Ne Kadar Zıplayabilirim
Kütle ve Ağırlık İlişkisi Konu Anlatımı İndir
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder