5. Sınıf Madde ve Isı Konu Anlatımı

<== 5.Sınıf Konularına geri dön

Ortaokul 5.SINIF ==> 5. ÜNİTE: Maddenin Doğası  ==> Madde ve Isı

Öğrenme Çıktıları

FB.5.5.4.1. Maddeleri ısı iletimi bakımından sınıflandırabilme
a) Maddeleri ısı iletimi bakımından belirler.
b) Maddeleri ısı iletkeni veya yalıtkanı olarak ayrıştırır.
c) Maddeleri ısı iletkeni veya yalıtkanı olarak gruplandırır.
ç) Maddeleri ısı iletkeni veya yalıtkanı olarak etiketler.

FB.5.5.4.2. Isı yalıtımını gösteren model oluşturabilme
a) Isı yalıtımı ile ilgili model önerir.
b) Yeni kanıtlarla modeli yeniler.

Konu: 5. Sınıf Madde ve Isı

Katı-Sıvı-Gaz

Maddeyi oluşturan tanecikler hareketlidir.
Katı maddenin tanecikleri yavaş, sıvı maddenin orta, gaz maddenin ise hızlı hareket eder.
Isı alan maddenin taneciklerinin hareketi artarken, ısı veren taneciklerin hareketi de azalır.
Isı alma ve ısı verme sırasında tanecikler değişmez, sadece tanecikler arası boşluk değişir.

A- Isı Nedir

Sıcak olan maddeden soğuk olan maddeye aktarılan enerjiye ısı denir.
Isı akış yönü sıcaktan soğuğa doğrudur.

Isı Akış Yönü

Hızlı ve yavaş tanecikler birbirine çarparlar, çarpışma sonucu hızlı olan tanecik yavaşlar yavaş olan tanecik hızlanır. Taneciklerin hızları eşitleninceye kadar ısı akışı devam eder.
Isı akışı, ısı iletimidir.

Not: Sıcak maddenin verdiği ısı ile soğuk maddenin verdiği ısı birbirine eşittir.

- Kalorifer peteği üzerinde bulunan perdenin hareket etmesi,
- Suya atılan pamuk parçalarının ısındıkça hareketinin artması,
- Isıtıcı üzerindeki havanın dalgalanması,
ısı alan maddenin taneciklerinin hareketinin arttığını gösterir.

B- Isı İletkenliği

Maddelerin sıcaktan soğuğa doğru ısı geçişine ısı iletkenliği denir. Isı alışverişini engellemeyen maddeler ısı iletkenidir.

İletim yolu ile ısının yayılması

Isı iletkeni
Isıyı iyi ileten maddelere ısı iletkeni denir.
Metaller  iyi bir ısı iletkenidir.

Isı yalıtkanı
Isıyı iletmeyen maddelere ısı yalıtkanı denir.
Isı yalıtkanı olan maddenin tanecikleri arasındaki boşluk fazladır.
Tamamen ısı yalıtkanı olan madde yoktur.

Not: Genel olarak elektriği iyi ileten maddeler ısıyı da iyi iletir.
Metallerin ısı ve elektrik iletkenlikleri benzerdir.
Ancak elmas ısı iletkeni olmasına rağmen elektrik iletkeni değildir.

Isı iletkeni ve ısı yalıtkanlarına örnekler

	İletkenler	Yalıtkanlar
1	Bakır	Tahta (Ahşap)
2	Altın	Hava
3	Demir	Plastik
4	Alüminyum	Kumaş
5	Kurşun	Saman
6	Çinko	Cam yünü
7	Çelik	Plastik köpük
8	Gümüş	Bakalit
9	Metal para	Kağıt
10	Platin	Pamuk
11	Cıva	Yün
12	Titanyum	Deri
13	Sodyum	Elyaf
14	Magnezyum	Cam
15	Kalsiyum	Beton
16	Kalay	Su
17	Nikel	Katran
18	Kobalt	Silikon yünü
19	Krom	Kiremit
20	Berilyum	Gaz beton
21	Bronz	Yağ
22	Lehim	Porselen
23	Elmas	Tuğla

Maddelerin ısı yalıtımlarının karşılaştırılması

Boşluk > Strafor köpük > Hava > Yün > Ahşap >Kiremit > Su > Beton > Cam

C- Binalarda Isı Yalıtımı

Binanın dış cephe duvarlarında, pencere camlarında, tavan ve zemin kısımlarında ısı yalıtımı yapılır. Yalıtım sayesinde kışın üşümekten yazın ise terlemekten kurtuluruz. Binalarda yalıtım için plastik köpük, ahşap, taş yünü, katran, cam yünü ve silikon yünü kullanılır.

Taş Yünü
Yanmaz, iç ve dış duvarlarda kullanılır, uzun ömürlüdür.

Strafor köpük
Kolay yanar, iç ve dış duvarda kullanılır, uzun ömürlüdür.

Cam Yünü
Zor yanar, sıcak su borularında iç ve dış kaplamalarda kullanılır, uzun ömürlüdür.

Silikon Yünü
Zor yanar, dış duvarda kullanılır, uzun ömürlüdür.

Ahşap
Kolay yanar, iç duvarlarda kullanılır, kısa ömürlüdür.

Seramik Yünü
Yanmaz, dış duvar, çatı ve döşemelerde kullanılır, uzun ömürlüdür.

XPS (Yoğun Strafor Köpük)
Zor yanar, dış duvar, çatı ve döşemelerde kullanılır, uzun ömürlüdür.

Binada ısı kaybı

Isı yalıtım malzemelerinin olması gereken özellikleri

• Ekonomik olmalıdır.
• Yanmaya karşı dayanıklı olmalıdır.
• Zamanla beraber yapısında bozulma olmamalıdır.
• Mikroorganizma ve böcekler çoğalmamalıdır.
• İnsan sağlığına ve doğaya zarar vermemelidir.
• Çevre şartlarından olumsuz etkilenmemelidir.
• Kullanımı kolay olmalıdır.

D- Binalarda Isı Yalıtımının Önemi

1. Aile ve ülke ekonomisine katkı sağlar.
2. Doğal kaynakların tükenme hızını azaltır.
3. İnsan sağlığını korur.
4. Evimiz yazın serin, kışın ise sıcak olur.
5. Fosil yakıt kullanımı azalmasından dolayı çevre kirliliği azalır.
6. Hava kirliliğine bağlı hastalıklar azalacaktır.
7. Bina içerisinde terleme, küflenme, boya kabarmaları olmayacaktır.
8. Binanın ömrünü uzatır.

Termal Kamera Nedir?

Sorular

Soru 1: Yemek yapılırken çeşitli kaşıklar kullanılacaktır. Aşağıdaki kaşıklardan hangisi yemek yaparken ısıyı daha çok iletir?

A) Metal kaşık
B) Tahta kaşık
C) Plastik kaşık
D) Cam kaşık

A) Metal kaşık ısıyı diğerlerinden daha iyi iletir.

Soru 2: Aşağıdakilerden hangisi ısı yalıtkanı değildir?

A) Cam
B) Elmas
C) Beton
D) Tahta

B) Cam, beton, tahta ısı yalıtkanıdır. Elmas ısı iletkenidir.

Soru 3: Aşağıda verilen binanın hangi kısmına yalıtım yapılmasına gerek yoktur?

A) Dış cephesine
B) Garaj kısmına
C) Depo kısımlarına
D) Aynı dairenin odaları arasına

D) Aynı daire içerisinde yalıtım yapılmaya gerek yoktur.

Soru 4: Aşağıdakilerden hangisinde ısı yalıtımı yoktur?

A) Çift camlı pencere
B) Termos
C) Yünlü kazak
D) Kalorifer peteği

D) Kalorifer peteği ısı iletimi sayesinde evimizi ısıtır. Isı yalıtımına gerek yoktur.

Soru 5: Aşağıda verilenlerden hangisi ısı yalıtımı malzemelerinin özelliklerinden biri değildir?

A) Uzun ömürlü olmalıdır
B) Isı iletkeni olmalıdır
C) Sağlıklı olmalıdır
D) Ucuz olmalıdır

B) Isı yalıtım malzemesi ısıyı iletmemelidir.

Soru 6: Aşağıda verilenlerin hangisinde ısı yalıtımı yapılmamıştır?

A) Kuşların tüylerini kabartması
B) Kutup ayılarının derilerinde yağ biriktirmesi
C) Binaların dış yüzeyinin mantolama yapılması
D) Ütünün alt kısmının metalden yapılması

D) Ütü yapılabilmesi için ısı iletimi olmalıdır.

Soru 7: Aşağıdakilerden hangisi binalarda yapılan ısı yalıtım çalışmalarından biri değildir?

A) Binaların dış cephesinin boyanması
B) Duvarlarda gaz beton kullanılması
C) Pencerelerde çift cam kullanılması
D) Duvarların arasına strafor köpük yerleştirilmesi

A) Binanın boyanması ısı yalıtımı sağlamaz.

Madde ve Isı Konu Anlatımı PDF İndir

Diğer Konular

• 6.Sınıf Madde ve Isı Test 
• 6.Sınıf Madde ve Isı Doğru Yanlış Soruları
• 6.Sınıf Madde ve Isı Çalışma Kağıdı
• 6.Sınıf Madde ve Isı Konusu Çözümlü Sorular