5.Sınıf Gökyüzündeki Komşumuz: Güneş

<==  5.Sınıf Konularına geri dön

Ortaokul 5.SINIF ==> 1.ÜNİTE: Gökyüzündeki Komşularımız  ve Biz ==> Gökyüzündeki Komşumuz:  Güneş

Öğrenme Çıktıları 

FB.5.1.1.1. Güneş’in yapısı ve dönme hareketi ile ilgili bilgileri kaydedebilme
a) Güneş’in yapısı ve dönme hareketi ile ilgili bilgiye ulaşmak için kullanacağı araçları belirler.
b) Belirlediği araçları kullanarak Güneş’in yapısı ve dönme hareketi hakkında bilgileri bulur.
c) Güneş’in yapısı ve dönme hareketi hakkında bulduğu bilgileri doğrular.
ç) Güneş’in yapısı ve dönme hareketi hakkında ulaşılan bilgileri kaydeder.

KONU: Gökyüzündeki Komşumuz:  Güneş 

A- Güneş'in Yapısı

Güneş'in yapısı gazlardan oluşmuştur.
Güneş'in çok büyük bir kısmı hidrojen gazından oluşmaktadır.
% 71 Hidrojen, % 26,5 Helyum, % 2,5 diğer gazlar bulunur.

Güneş'in Katmanları
Güneş'inde Dünya gibi katmanları vardır.
Güneş'in katmanları iç katmanlar ve Güneş Atmosferi olarak ikiye ayırabiliriz.

B- Güneş'in Özellikleri

1. Güneş gazlardan meydana gelmiştir.
2. Güneş, Güneş sisteminin merkezinde yer almaktadır.
3. Güneş sistemindeki en büyük gök cismidir.
4. Güneş büyük bir gök cismi olduğu için, çekim kuvveti diğer gezegenlerden daha fazladır.
5. Güneş'in şekli küredir. Şekli top gibi yuvarlaktır.
6. Güneş ısı ve ışık kaynağımızdır.
7. Samanyolu galaksisi içerisinde bulunan 200.000  yıldızdan bir tanesidir.
8. Güneş, Samanyolu galaksisinin etrafında dolanır.
9. Güneş orta büyüklükte bir yıldızdır.
10. Dünya'ya olan uzaklığı yaklaşık 150 milyon kilometredir.
11. Güneş yaklaşık 5 milyar yaşındadır.
12. Güneş'in oluşumu gaz ve toz bulutlarından meydana gelmiştir.
13. Güneş beyaz renkte ışık yaymaktadır.
14. Güneş'ten yayılan ışığın çok az bir miktarı Dünya'ya ulaşır.
15. Güneş kendi ekseni etrafında dönme ve Samanyolu galaksisi içerisinde dolanma hareketi yapmaktadır.
16. Kendi ekseni etrafında 25 günde döner.
17. Güneş kendi ekseni etrafında batıdan doğuya doğru döner. (Saat yönünün tersi, sağdan sola doğru)
18. Güneş'in çapı Dünya'nın 109 katıdır.
19. Güneş'in sıcaklığı yüzeyinde 6.000 °C, çekirdeğinde ise 15 milyon °C'dir. (Yaklaşık değerler)
20. Güneş'te diğer yıldızlar gibi doğar, büyür ve enerjisi biterek ölecektir.
21. Güneş yüzeyinde kısmen soğuk olan kısımlar bulunur. Koyu renkte görülen bu bölgelere Güneş Lekeleri denir.
22. Kendi yaptığı teleskopla Güneş lekelerini ilk gözlemleyen kişi Galileo Galilei'dir.
23. Galileo Galilei Güneş lekelerinin hareket ettiğini gözlemleyerek Güneş'in kendi ekseni etrafında döndüğünü bulmuştur.
24. Güneş'te meydana gelen patlamalar sayesinde etrafa çok fazla enerji yayılır.

C- Güneş Olmasaydı Neler Olurdu

• Dünya'nın her yeri karanlık olurdu. Güneş ışığı Dünya'ya ulaşmadığı için sürekli gece yaşanırdı.
• Aşırı soğuk yaşanırdı. Güneş, Dünya'yı ısıtan ana kaynaktır. Güneş ışınları olmadan Dünya hızla soğurdu.
• Bitkiler fotosentez yapamazdı. Güneş ışığı olmadan bitkiler fotosentez yapamaz. Fotosentez olmadan besin üretilemezdi.
• Okyanuslar donardı. Okyanuslar yüzeyden başlayarak donar, deniz yaşayan canlılar yok olurdu.
• Dünya'da yaşam son bulurdu. Bitkilerin ölmesiyle birlikte oksijen üretimi durur ve tüm canlılar oksijensiz kalarak ölür.

D- Güneş Gözlenmesi ve Dönme Hareketi

Güneş'e çıplak gözle bakmak göz sağlığı açısından zararlıdır. Ayrıca  dürbün, teleskop, mercek ve kamera gibi araçlarla da bakılmamalıdır. Güneş gözlemi filtreli teleskopla yapılmalıdır.

Güneş lekelerinin gözlemi dürbün kullanılarak yapılabilir. Dürbün Güneş'e doğru tutulur, beyaz kâğıt üzerinde Güneş'in görüntüsü oluşur. Kâğıt üzerinde oluşan koyu bölgeler Güneş lekeleridir. Dürbünün Güneş'e uygun bir pozisyonda olması gerekmektedir. 

Galileo Galilei, Güneş lekelerini kendi icat ettiği teleskopla gözlemlemiştir. Güneş lekelerinin ardışık günlerde gözlemlediğinde saat yönünün tersine döndüğünü fark etmiştir. Güneş lekelerinin hareketle yola çıkarak Güneş'in kendi ekseninde döndüğünü söylemiştir.

E- Güneş Modeli

Cisimlerin büyüklükleri bakıldıkları uzaklıklara göre farklı algılanır.
Cisimlerden uzaklaştıkça küçük görünürler. Buna perspektif etkisi denir.

Güneş’in perspektif etkisi ile küçük görünmesi

Güneş Dünya'dan çok uzakta olduğu için Ay ve Güneş aynı büyüklükte görünür. Güneş, Dünya ve Ay'dan büyüktür.

• Güneş içerisine yaklaşık 1 milyon 300 bin Dünya sığabilir.
• Güneş'in çapı Dünya'nın 109 katıdır. Dünya'nın çapı Ay'ın çapının 4 katıdır, 
• Dünya, Güneş ve Ay modeli oluşturulduğunda Yaklaşık olarak Ayın yarıçapı 1 cm olacak şekilde model oluşturduğumuzda Dünya 4 cm, Güneş ise yaklaşık 400 cm büyüklüğünde yapılmalıdır.
• Güneş futbol topu büyüklüğünde çizersek, Dünya'yı yarım pirinç tanesi büyüklüğünde çizmeliyiz.

Ekstra Bilgi

Güneş'in Katmanları

Güneş'in de Dünya gibi katmanları ve atmosferi vardır. Güneş'in katmanları merkezinden dışarıya doğru çekirdek, ışık küre, renk küre ve taç küredir. Işık küre, renk küre ve taç küre Güneş'in atmosferini oluşturur.

• Milyarlarca yıldan beri Güneş'in enerjisi bitmemiştir. Güneş'in yapısındaki hidrojen gazları bittiğinde Güneş'in ömrü bitecektir. Güneş'in bu enerjisini içerisinde hidrojen atomlarının helyum atomlarına dönüşmesi neden olmaktadır.   (Nükleer füzyon)

• Güneş'ten yararlı ışınlar yanında zararlı ışınlarda gelmektedir. Bu zararlı ışınlar canlılara zarar verebilir.

• Güneş'te meydana gelen patlamalar iletişim araçlarına (Radyo, televizyon) etki ederek iletişimin bozulmasına neden olmaktadır.

Diğer Konular

• 5.Sınıf Güneş’in Yapısı ve Özellikleri Test
• 5.Sınıf Güneş’in Yapısı ve Özellikleri Doğru Yanlış Soruları-1
• 5.Sınıf Güneş’in Yapısı ve Özellikleri Doğru Yanlış Soruları-2
• 5.Sınıf Güneş’in Yapısı ve Özellikleri Çalışma Kağıdı
• Güneş’in Yapısı ve Özellikleri Test Soruları