Kimyasal Reaksiyonlarda Denkleştirme Çözümlü Sorular

Kimyasal Reaksiyonlarda Denkleştirme Çözümlü Sorular

Soru sayısı:5

Kimyasal Tepkimelerde Denkleştirme

Kimyasal tepkimelerde girenlerin atom cinsi ve türü, ürünlerin atom cinsi ve türüne eşit olmak zorundadır. Bu nedenle kimyasal tepkime de bileşiklerin önüne uygun katsayılar yazılarak denkleştirme yapılır.

Kimyasal tepkimenin denkleştirme kuralları

1. Atom sayısı en fazla olan bileşikten denkleştirilmeye başlanır.
2. Genellikle en fazla atom içeren bileşiğin katsayısı 1 olarak kabul edilir. (Bazı durumlar da değiştirilebilir)
3. Denkleştirmede Hidrojen (H) ve en sona da Oksijen (O) bırakılır.
4. O₂ , H₂  gibi molekül yapıda olan elementlerin katsayısına 1/ 2 , 3/2 gibi kesirli sayılar yazılabilir.
5. Denkleştirmede sadece katsayılar değiştirilir. Bileşiğin ortasına altına veya başka bir yere rakam yazılmaz.

Soru1:  N₂ + H₂ → NH₃ kimyasal tepkimesini denkleştirelim.

Çözüm
En fazla atom içeren bileşik NH₃  olduğu için buradan başlayacağız.
Girenlerde N iki, ürünlerde N bir tane olduğu için  NH₃ önüne 2 katsayısı yazılır.
N₂ + H₂ → 2 NH₃    olur.
Girenlerde Hidrojen atom sayısı 2, ürünlerde ise 6 dır. Hidrojenleri eşitlemek için H₂  nin önüne 3 yazarız.

Tepkimenin Denkleşmiş Hali
 N₂ + 3H₂ → 2NH₃


Soru2: C₃H₈ + O₂ → CO₂ + H₂O  kimyasal tepkimesini denkleştirelim.

Çözüm
En fazla atom içeren bileşik C₃H₈
Girenlerde karbon 3, ürünlerde 1 olduğu için CO₂ nin katsayısını 3 yaparız.
C₃H₈ + O₂ → 3CO₂ + H₂O   olur.
Hidrojen atomlarını denkleştirecek olursak
Girenlerde 8, ürünlerde 2 Hidrojen vardır. Bu nedenle  H₂O  nun katsayısını 4 yaparız.
C₃H₈ + O₂ → 3CO₂ + 4H₂O   olur.
En son oksijenin denkleştirmesine geliyoruz.
Girenlerde 2, ürünlerde 10 Oksijen bulunmaktadır. Girenlerdeki  O₂  katsayısını 5 yaparız.

Tepkimenin Denkleşmiş Hali
C₃H₈ + 5O₂ → 3CO₂ + 4H₂O



Soru3: C₆H₁₂O₆ + O₂ → CO₂ + H₂O tepkimesini denkleştiriniz.


Çözüm
İçerisinde en fazla atom içeren bileşik C₆H₁₂O₆  (24 atom var) olduğu için buradan  başlayacağız.
Girenlerde Karbon sayısı 6, ürünlerde 1 olduğu için CO₂   nin katsayısını 6 yapacağız.
C₆H₁₂O₆ + O₂ → 6CO₂ + H₂O olur.

Girenlerde Hidrojen sayısı 12, ürünlerde 2 olduğu için H₂O katsayısını 6 yapıyoruz.
C₆H₁₂O₆ + O₂ → 6CO₂ + 6H₂O olur.

En son Oksijen denkleştireceğiz.
Girenlerde Oksijen 8, ürünlerde 12 + 6 =18 oksijen vardır.
C₆H₁₂O₆ bileşiğinin katsayısını değiştiremeyiz. Bu nedenle sadece O₂ nin katsayısı değişebilir.
18 oksijenden 6 tanesi   C₆H₁₂O₆ içerisinde olduğu için 18 - 6 = 12 oksijen olması için O₂  katsayısı 6 olmalıdır.

Tepkimenin Denkleşmiş Hali
C₆H₁₂O₆ + 6O₂ → 6CO₂ + 6H₂O



Soru4: C₃H₈ + O₂ → CO₂ + H₂O tepkimesini denkleştiriniz.


Çözüm
En fazla atom içeren C₃H₈ bileşiğinden başlayacağız.
Girenlerden Karbon sayısı 3, ürünlerde 1 olduğu için CO₂  katsayısını 3 yapacağız.
C₃H₈ + O₂ → 3CO₂ + H₂O

Girenlerde Hidrojen sayısı 8, ürünlerde 2 olduğu için  H₂O katsayısını 4 yazacağız.
C₃H₈ + O₂ → 3CO₂ + 4H₂O

Oksijen atomunun denkleştirilmesi en son yapılacaktır.
Ürünlerde 6+4 = 10 oksijen atomu bulunmaktadır. Girenlerde oksijenin katsayısı 5 yapılır.

Tepkimenin Denkleşmiş Hali
C₃H₈ + 5O₂ → 3CO₂ + 4H₂O


Soru5: C₂H₅OH + O₂ → CO₂ + H₂O tepkimesini denkleştiriniz.

Çözüm
En fazla atom içeren C₂H₅OH bileşiğinden başlayacağız.
Karbon girenlerde 2, ürünlerde 1 olduğu için  CO₂ katsayısını 2 yapacağız.
C₂H₅OH + O₂ → 2CO₂ + H₂O olur

C₂H₅OH bileşiğinde  Hidrojen sayısı 6, ürünlerdeki H₂O  içerisinde 6 olması için katsayısını 3 yapacağız.  

C₂H₅OH + O₂ → 2CO₂ + 3H₂O olur.

Ürünlerdeki Oksijen sayısı 4+3= 7 dur. C₂H₅OH içinde 1 oksijen olduğu için  geriye 6 Oksijen kalır. O₂ 6 olması için katsayısının 3 olması gerekir. 

Tepkimenin Denkleşmiş Hali

C₂H₅OH + 3O₂ → 2CO₂ + 3H₂O