7.Sınıf Kütle ve Ağırlık İlişkisi Konu Anlatımı

<==  7.Sınıf Konularına geri dön

Ortaokul 7.SINIF ==> 3. Ünite: Kuvvet ve Enerji ==> Kütle ve Ağırlık ilişkisi

Kazanımlar

F.7.3.1. Kütle ve Ağırlık İlişkisi
Önerilen Süre: 6 ders saati
Konu / Kavramlar: Kütle, ağırlık, yer çekimi, kütle çekimi
F.7.3.1.1. Kütleye etki eden yer çekimi kuvvetini ağırlık olarak adlandırır.
a. Ağırlığın bir kuvvet olduğu vurgulanır.
b. Dinamometre kullanılarak ağırlık ölçümü yaptırılır.
F.7.3.1.2. Kütle ve ağırlık kavramlarını karşılaştırır.
F.7.3.1.3. Yer çekimini kütle çekimi olarak gök cisimleri temelinde açıklar.
Matematiksel bağıntılara girilmez.

Konu: Kütle ve Ağırlık İlişkisi

A- Ağırlık Nedir

Uzayda bulunan gök cisimleri birbirlerine kütle çekim kuvveti uygular. Gök cisimleri arasındaki çekim kuvveti gök cisimlerinin büyüklüğüne ve aralarındaki mesafeye bağlıdır. 

• Gök cisminin büyüklüğü arttıkça kütle çekim kuvveti artar. 
• Cisimler arasındaki mesafe arttıkça kütle çekim kuvveti azalır. 

Gök cisimleri üzerinde bulunan cisimlere kütle çekim kuvveti uygular. Dünya üzerindeki kütle çekim kuvvetine yer çekimi kuvveti denir.

Bir cisme etki eden yer çekimi kuvvetine ağırlık denir.
Yeryüzünde yaklaşık olarak 100 g kütleli bir cisme 1 Newton yer çekimi kuvveti etki eder.  (1 kg yaklaşık 10 Newton'dur)
Ağırlık bir kuvvet olduğu için dinamometre ile ölçülür.

Ağırlık birimi Newton'dur. Kısaca N harfi ile gösterilir.

Yer çekimi

Ağırlığın Özellikleri

• Uzayda yer çekimi olmadığı için ağırlıkta sıfırdır.
• Ay'da ağırlık Dünya'daki ağırlığın altıda biridir. Burada 60 N ağırlığındaki cisim Ay'da 10 N'dur.
• Ağırlığın (Yer çekimi kuvvetinin) yönü Dünya'nın merkezine doğrudur.
• Ağırlık, cismin kütlesine ve cisme etki eden çekim kuvvetine bağlıdır.
• Ağırlık temas gerektirmeyen bir kuvvettir.
• Kütle ile ağırlık doğru orantılıdır. Kütle arttıkça ağırlıkta artar.
• Ağırlık deniz seviyesinden yukarı doğru çıktıkça azalır.
• Ağırlık ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe artar.

K noktasında ağırlık en fazla, M noktasında ağırlık en azdır.
Ağırlıkların büyükten küçüğe sıralaması K > L > M şeklindedir.

B- Kütle Nedir

Değişmeyen madde miktarına kütle denir. Kütle her yerde aynıdır.
Kütle eşit kollu terazi ile ölçülür. Birimi gram (g), kilogram (kg) dır.

Eşit Kollu Terazi

Kütle Çekim Kuvveti Nedir

Dünya dışındaki gök cisimlerinin uyguladıkları bu çekim kuvvetine kütle çekim kuvveti denir.
Büyük bir gezegeninin kütle çekim kuvveti de fazladır.
Bu nedenle Dünya'dan büyük gezegenlerde cisimlerin ağırlığı Dünya'dan fazladır.
Ay, Dünya'dan küçük olduğu için kütle çekimi azdır. Bu nedenle Ay'da cisimlerin ağırlıkları azalır.

Not: Günlük yaşamda kütle ve ağırlık sıkça karıştırılmaktadır. El kantarı, baskül, dijital terazi gibi araçlar ağırlık ölçmede kullanılır. Kütle sadece eşit kollu terazide ölçülebilmektedir.

C- Kütle ve Ağırlık Arasındaki Farklar

1. Kütle madde miktarıdır. Ağırlık maddeye etki eden yer çekimi kuvvetidir.
2. Kütle eşit kollu terazi ile ölçülür. Ağırlık dinamometre ile ölçülür.
3. Kütle her yerde aynıdır, değişmez. Ağırlık bulunan yere göre değişir.
4. Kütlenin birimi "kg" dir. Ağırlığın "newton" dur.

5. Kütle "m" simgesi ile gösterilir, ağırlık "G" simgesi ile gösterilir.
6. Bir maddenin kütlesi uzayda sıfır olmaz, ancak  ağırlığı  sıfır olur.
7. Kütle skaler (sayısal) bir büyüklüktür. Ağırlık vektörel (hem sayısal hem de yönlü) büyüklüktür.


Kütle ve Ağırlık İlişkisi Konu Anlatımı PDF İndir

Konu Anlatım Videosu

Sorular

Soru 1: Şekilde belirtilen yerlerdeki cismin ağırlığı nasıl değişir?

Deniz seviyesinde ağırlık en fazla olacaktır. Deniz seviyesinden yukarı doğru çıkıldıkça ağırlık da azalacaktır.
Ağırlık büyükten küçüğe doğru P>K=N>M>L şeklinde olacaktır.

Soru 2: Dünyada kütlesi 30 kg olan bir kişinin,
a- Dünya'daki ağırlığı nedir?
b- Ay'daki kütlesi nedir?
c- Ay'daki ağırlığı nedir?
d- Uzaydaki kütlesi nedir?
e- Uzaydaki ağırlığı nedir? (Dünya'da 1 kg = 10 N, Ay'da ağırlık Dünya'dakinin 1/6 sıdır.)

a- Dünya'da ağırlık bulmak için;
1 kg = 10 N
30 kg = 30 x 10 = 300 N olur.

b- Ay'daki kütlesi;
Kütle değişmeyen madde miktarı olduğu için Ay'daki kütlesi de 30 kg'dir.

c- Ay'daki ağırlığı;
Ay'da ağırlık Dünya'dakinin 1/6 dır.
300/6 = 50 N olur.

d- Uzaydaki kütlesi de değişmeyeceği için 30 kg'dir.

e- Uzayda yer çekimi olmadığı için ağırlık 0 (sıfır) dır.

Farklı Gezegenlerde Ne Kadar Zıplayabilirim

Diğer Konular

• 7.Sınıf Kütle ve Ağırlık İlişkisi Test
• 7.Sınıf Kütle ve Ağırlık İlişkisi Doğru Yanlış Soruları
• 7.Sınıf Kütle ve Ağırlık İlişkisi Çalışma Kağıdı
• Dinamometre Nedir
• Ağırlık nedir
• Dünya Üzerinde Ağırlık Nasıl Değişir