<== 5.Sınıf Konularına geri dön
Ortaokul 5.SINIF ==> 4. ÜNİTE: Madde ve Değişim ==> Isı ve Sıcaklık
Kazanımlar
F.5.4.3. Isı ve Sıcaklık
Önerilen Süre: 7 ders saati
Konu / Kavramlar: Isı, sıcaklık, ısı alışverişi
F.5.4.3.1. Isı ve sıcaklık arasındaki temel farkları açıklar.
F.5.4.3.2. Sıcaklığı farklı olan sıvıların karıştırılması sonucu ısı alışverişi olduğuna yönelik deneyler yaparak sonuçlarını yorumlar.
KONU: 5.Sınıf Isı ve Sıcaklık
A- Isı nedir
- Sıcaklığı yüksek olan maddeden sıcaklığı düşük olan maddeye aktarılan enerjiye ısı denir.
- Isı bir enerjidir.
- Bir maddenin ısısı doğrudan ölçülemez.
- Bir maddenin verdiği veya aldığı ısı kalorimetre kabı ile ölçülebilir.
- Isı birimi kalori (cal) ve Joule (J) dir.
- Isıyı, ısı kaynaklarından elde ederiz.
B- Sıcaklık nedir
- Bir maddenin ısısının ortalamasına sıcaklık denir.
- Sıcaklık bir maddenin aldığı veya verdiği ısının göstergesidir.
- Isı alan madde ısınır ve sıcaklığı artar.
- Isı veren madde soğur ve sıcaklığı azalır.
- Elimize aldığımız buz bizden ısı alır, sıcaklığımız düşer, buz ise ısı alır.
- Sıcaklığı 38°C ye çıkan bir çocuğa buz torbasıyla temas ettiğinde ısı vererek sıcaklığı düşecektir.
Sıcak olan maddeden, soğuk olan maddeye ısı akışı |
Yukarıdaki şekilde 60 °C deki cisimden 40 °C deki cisme doğru ısı akışı olmaktadır.
Belirli bir süre sonra her iki cismin son sıcaklıkları eşit olur.
Önemli !!!
- Isı sıcak maddeden soğuk maddeye doğru hareket eder.
- Birbirine temas eden maddelerin sıcaklıkları aynı ise ısı alışverişi gerçekleşmez.
- Maddeler taneciklerden oluşmuştur. Isı alan maddenin tanecikleri daha hızlı hareket etmeye başlar.
C- Isı ve Sıcaklığın Farkı
- Isı bir enerjidir. Sıcaklık enerji değildir, ısının göstergesidir.
- Isı kalorimetre kabı ile ölçülür. Sıcaklık termometre ile ölçülür.
- Bir maddenin ısısı doğrudan ölçülemez, sıcaklık doğrudan ölçülebilir.
- Isının birimi joule (J) ve kalori (cal) dir. Sıcaklığın birimi santigrat derecedir (°C)
- Isı maddeler arasında alınıp verilebilir. Sıcaklığın alışverişi olmaz.
- Isı alan her maddenin sıcaklığı artmaz.(Hal değişiminde)Sıcaklığı artan madde ısı alıyor demektir.
Isı ve Sıcaklık İlişkisi |
Yukarıdaki şekilde özdeş ısıtıcılar ile ısıtılan suların aldıkları ısı miktarları eşittir.
Eşit süre ısıtılan 50 gram suyun sıcaklığı, 100 gram suyun sıcaklığından daha fazladır.
Örnek: Annemiz çay demlemek için suyu hemen kaynatmak istiyor. Bunun için çaydanlığa az su koymalıdır. Sıcaklığı hemen artırmak için su miktarını azaltması gerekir.
Not: Madde miktarı az olanın sıcaklık artışı fazla olur.
Aynı miktar su bulunan iki kaptan 1.si daha fazla ısı alır, bu nedenle sıcaklık artışı daha fazla olur.
D- Isı ve Sıcaklık Kavramlarına Günlük Yaşamdan Örnekler
1.Havanın sıcaklığını ölçeriz, ısısını ölçmeyiz.2.Yanan mum elimizi yakacak kadar sıcaktır, fakat odamızı ısıtamaz.
3.Kalorifer peteği elimizi yakmayacak kadar sıcaktır, fakat odamızı ısıtabilir.
Sonuç: Isı ve sıcaklık farklı kavramlardır. Gündelik yaşamda kullanırken dikkatli olmayız.
Dikkat!
- Maddeler yandığında etrafa ısı verir.
- Doğal gaz, odun, kömür, petrol ürünleri(tüp gaz, benzin, mazot) ısı elde ettiğimiz yakıtlardır.
- Isı bir enerjidir, bütün enerjilerin kaynağı da Güneş'tir.
- Isı birimleri joule (J) ve kalori (cal) dir.
- 1 kalori (cal) yaklaşık 4 joule (j) dür.
- Joulenin 1000 katı kilojoule (kj), Kalorinin 1000 katı kilokalori (kcal) dir.
Sorular
Soru 1: Bir elimizi sıcak suya batıralım, diğer elimizi soğuk suya batıralım. İki elimizi aynı anda ılık suyun içine batırdığımızda ne olur?
Soru 2: Isı ile sıcaklık arasındaki farklar nelerdir?
Soru 3: Havanın ısısı mı yoksa sıcaklığı mı ölçülür?
Soru 4: Şekildeki 1.kaptaki su 2. kaba boşaltılıyor, 2. kaptaki suyun son sıcaklığı ne olur?
Soru 5: Aşağıdaki şekilde K ve L maddeleri yan yana getirildiğinde,
a- K ve L cisimleri arasındaki ısı akış yönü nedir?
b- K ve L cisimlerinin son sıcaklıkları ne olabilir? (Isı kayıpları önemsiz)
Soru 6: Bir maddenin ısısı ve sıcaklığı doğrudan ölçülebilir mi?
bunların hepsini şuan defterime yazıyorum.En sevdiğim öğretmenim Cevdet Kaya (Fen öğretmeni) ödev verdi...:( // ama işe çok yarıyor anlayarak okursan.
YanıtlaSilMüthiş
YanıtlaSilçok güzel
YanıtlaSilçooook muthiş
YanıtlaSilçok güzel😍😍😍😍😍
YanıtlaSilGüzel 🙂
YanıtlaSilMükemmel
YanıtlaSil