5.Sınıf Işığın Yansıması Konu Anlatımı

KONU: 5.Sınıf Işığın Yansıması

Işık bir enerjidir ve doğrusal olarak yayılır.

A- Işık Kaynağı

Kendi ışığını üreten cisimlere ışık kaynağı denir. İki çeşittir.

1. Doğal ışık kaynakları

Kendiliğinden çevresine ışık yayan varlıklara doğal ışık kaynağı denir. Yıldırım, şimşek, ateş böceği, fener balığı, yıldızlar ve Güneş doğal ışık kaynaklarıdır. En büyük ışık kaynağımız Güneş'tir.

2. Yapay ışık kaynakları

İnsanlar tarafından yapılmış ışık kaynaklarıdır. Mum, fener, ampul, meşale yapay ışık kaynağıdır.

Aydınlatılmış cisim

Aydınlatılmış cisimler kendiliğinden ışık yaymaz, diğer ışık kaynaklarından aldıkları ışığı yansıtır. Işıkla görülen her şey aydınlatılmış cisimdir. Ay, gezegenler, trafik levhaları, fosforlu cisimler örnek verilebilir. Ay Güneş'ten aldığı ışığı yansıtır, kendi ışığı yoktur.

B- Işığın madde ile etkileşimi

Maddeler ışığı geçirip geçirmemesine göre sınıflandırılır.

1. Saydam madde
Işığı geçiren maddelere denir. Arkasındaki cisimler görülür. Cam, hava, su saydam maddedir.

2. Yarı saydam madde
Işığın birazını geçirir. Arkasındaki cisimler tam görülmez. Buzlu cam, yağlı kağıt yarı saydamdır.

3. Saydam olmayan madde (Opak)
Işığı geçirmeyen maddelerdir. Arkasındaki cisimler görünmez. Tahta, duvar opaktır.

C- Işığın Yansıması

Işık koyu renkli yüzeylerde soğurulur. Parlak yüzeylerde ise yansır.

Yansıma
Işığın bir yüzeye çarpıp geldiği ortama geri dönmesine yansıma denir.
Cisimleri görebilmemiz için ışığın yansıması gerekir.
Ay ışık kaynağı değildir, Güneş'ten aldığı ışığı yansıttığı için görünür.

Bir Cismin Görülebilmesi

Bir cismin görülebilmesi için ışık kaynağı olmalıdır. Işık kaynağı olmayan yerler karanlık olur ve cisimler görülemez. Işık kaynağından çıkan ışık ışınları cisme çarpar, gözümüze gelir. Bu sayede cisimleri görmüş oluruz. Ayrıca siyah cisimlerden de ışık yansımaz.

D- Yansıma Kanunları

Yansıma olayı belirli kurallara göre geçekleşir.

Yansıma Kanunları
1. Gelen ışın, yansıyan ışın ve normal aynı düzlemdedir.
2. Gelme açısı ile yansıma açısı birbirine eşittir.
3. Normal üzerinden gelen ışın, aynı yoldan geri yansır. (Gelme ve yansıma açıları 0º dir)

Not: Yansıyan ışığın hızında ve renginde bir değişiklik olmaz.

Normal
Gelen ışının yüzeye temas ettiği yerden yüzeye dik olarak çizilen kesikli çizgidir. N ile gösterilir.

Gelme açısı (î)
Gelen ışın ile yüzeyin normali arasındaki açıdır.

Yansıma açısı (^r)
Yansıyan ışın ile yüzeyin normali arasındaki açıdır.

Işık normalin üzerinden geldiğinde tekrar normal üzerinden yansır.

İki çeşit yansıma vardır.

Düzgün ve Dağınık Yansıma

1. Düzgün yansıma
Işığın çarptığı yüzey pürüzsüz ise düzdün yansıma gerçekleşir. Yüzeye gelen ışınlar paralel olarak yansır. Düzgün yansımada cisimlerin görüntüsü oluşur. Cisimler aynı şekil ve büyüklükte görünür.

2. Dağınık yansıma
Işığın çarptığı yüzey pürüzlü ise dağınık yansıma gerçekleşir. Dağınık yansımada net görüntü oluşmaz. Cisimler farklı şekil ve büyüklükte görünür.

Not: Düzgün ve dağınık yansıma, yansıma kanunlarına uyar.

 

Işığın Yansıması Soru ve Cevapları

Soru 1: Yansıyan bir ışında gelme açısı neye eşittir?

Yansıma açısına eşittir.

Soru 2: Düz ayna ışığı nasıl yansıtır?

Düz ayna gibi parlak yüzeyler ışığı, düzgün yansıtırlar. Pürüzlü yüzeyler rastgele doğrultularda dağınık yansıtır.

Soru 3: Aşağıdaki şekilde yapılan açıklamalardan hangisi yanlıştır?

Gelme açısı ve yansıma açısı yer değiştirmelidir.

Soru 4: Işık kaynağı olmayan cisimleri nasıl görürüz?

Işık kaynağı olmayan cisimlerin görülebilmesi için, ışık kaynağından aldıkları ışığı yansıtması gerekmektedir.
Örneğin Ay, görülebilmesi için Güneş'ten aldığı ışığı yansıtması gerekmektedir.

Soru 5: Düzgün yansıma nedir?

Cisimlerin yüzeylerinin farklı özelliklere sahip olması onların ışığı farklı biçimlerde yansıtmalarına sebep olur. Düzlem aynaya gönderilen paralel ışık ışınları, ayna yüzeyinden birbirine paralel olarak yansır. Bu tür yansımalar düzgün yansıma olarak bilinir. Cisimlerin bir yüzeyde net görüntülerinin oluşması düzgün yansımanın sonucudur.

Soru 6: Dağınık yansıma nedir?

Pürüzlü yüzeylerde düzgün yansıma yerine dağınık yansıma görülür. Dağınık yansıma meydana getiren yüzeyler net bir görüntü oluşturmaz.

Soru 7: Gelen ışın ile yüzey arasında 30°'lik açı olduğuna göre, yansıma açısı nedir?

Gelme açısı 90°-30°= 60° olur. Yansıma açısı da gelme açısına eşit olduğu için 60° olur.

Soru 8: Düzlem aynaya gelen ışın ile normal arasındaki açı, gelen ışın ile yüzey arasındaki açının 4 katıdır. Gelme açısı kaç derecedir?

Gelen ışın ile yüzey arasına x dersek, gelme açısı 4x olur. Bu açıların toplamı 90° olduğu için,
x+4x= 5x = 90° --> x= 18° olur. 4x= 72° olur.
Yansıma açısı 72° dir.

Soru 9: Bir yüzeyin ışığı daha iyi yansıtabilmesi için ne yapılmalıdır?

Yüzeyin daha parlak olması sağlanmalıdır. Cismin üzerinde kir, leke varsa bunlar temizlenerek ışığı daha iyi yansıtması sağlanır.

Soru 10: Işık ışını nedir?

Herhangi bir ışık kaynağından yayılan ışığı, ışık ışını adı verilen doğrusal bir çizgiyle gösterilir. Işığın yayılma yönünü belirtmek için doğrusal ok çizilir.

Soru 11: Aşağıdaki I ışınının aynaya gelmesi gösterilmiştir.
I ışınının gelme ve yansıma açısı nedir?

Gelme açısı = 90-30 = 60º
Yansıma açısı = 60º

Diğer Konular

• 5.Sınıf Işığın Yansıması Test
• 5.Sınıf Işığın Yansıması Çözümlü Sorular
• Yansıma Kanunları Nelerdir
• Düzgün ve Dağınık Yansımaya Örnekler