6.Sınıf Sindirim Sistemi Konu Anlatımı

<==  6.Sınıf Konularına geri dön

Ortaokul 6.SINIF ==> 2. Ünite: Vücudumuzda Sistemler ==> Sindirim Sistemi

Kazanımlar

F.6.2.2. Sindirim Sistemi
Önerilen Süre: 6 ders saati
Konu / Kavramlar: Sindirim sistemini oluşturan yapı ve organlar, fiziksel (mekanik) ve kimyasal sindirim, enzimler, karaciğer, pankreas, karaciğer ve pankreasın sindirimdeki görevleri
F.6.2.2.1. Sindirim sistemini oluşturan yapı ve organların görevlerini modeller kullanarak açıklar.
F.6.2.2.2. Besinlerin kana geçebilmesi için fiziksel (mekanik) ve kimyasal sindirime uğraması gerektiği çıkarımını yapar.
a. Kimyasal sindirim denklemlerine girilmeden sadece kimyasal (mekanik) ve fiziksel sindirimin tanımları verilir.
b. Kimyasal sindirimde enzimlerin görev aldığı belirtilir ancak yapıları, çalışma mekanizmaları ve isimlerine değinilmez.
F.6.2.2.3. Sindirime yardımcı organların görevlerini açıklar.
Karaciğer ve pankreasın yapısına girilmeksizin sindirimdeki görevleri açıklanır ve salgıların ince bağırsağa döküldüğü belirtilir.

KONU: Sindirim Sistemi

A- Sindirim Nedir

Hayatsal faaliyetlerimiz için besinlere ihtiyacımız vardır.
Besinler enerji kaynağımızdır, büyümemizi sağlar, yıpranan ve yaralanan hücreleri onarımını sağlar, bizi hastalıklara karşı korur. Besinler karbonhidrat, protein, yağ, vitamin, su ve minerallerden oluşur. Protein, yağ ve karbonhidratlar büyük yapılı besinler oldukları için sindirime uğramaları gerekir.

Büyük yapılı besinlerin parçalanarak kana geçebilecek kadar küçük parçalara ayrılmasına sindirim, bu olayın gerçekleştiği yere de sindirim sistemi denir.

B- Sindirim Çeşitleri

Sindirim olayı iki şekilde olur.

1. Mekanik ( Fiziksel ) Sindirimi 
Besinlerin çiğneme ve kas hareketleri ile küçük parçalara ayrılmasına fiziksel sindirim denir.
Mekanik sindirim sayesinde besinlerin temas yüzeyi artırılarak, enzimlerin daha kolay etki etmesi sağlanmış olur.

Ağızda çiğneme, midede çalkalama, ince bağırsakta da safra sıvısı sayesinde fiziksel sindirim yapılır.

2. Kimyasal Sindirim 
Besinlerin enzimler kullanılarak parçalanmasına kimyasal sindirim denir.

Kimyasal sindirimi hızlandıran maddelere enzim denir.
Kimyasal sindirim ile besinler hücrelere geçebilecek kadar küçük parçalara ayrılır.

C- Sindirim sistemi organları

Besinler sırasıyla ağız, yutak, yemek borusu, mide, ince bağırsak, kalın bağırsak, anüs yolundan ilerleyerek sindirim sisteminden ayrılır.

Sindirim Sistemi

1. Ağız

Ağız

Hem mekanik hem de kimyasal sindirim gerçekleşir.
Çiğneme olayı ile mekanik, tükürük içindeki enzimler ile kimyasal sindirim gerçekleşir.
Karbonhidratların kimyasal sindirimi ağızda başlar.
Nişasta  --- enzim ---> Glikoz

2. Yutak

Besinlerin ağızdan yemek borusuna iletimini sağlar.

Yutkunma sırasında gırtlak kapağı kapanır, besinlerin soluk borusuna kaçması önlenmiş olur.
Yutakta sindirim gerçekleşmez.

3. Yemek Borusu

Kaslı ve esnek yapısı sayesinde besinlerin mideye iletimini sağlar.
20-25 cm uzunluğunda ve düz kaslardan oluşmuştur.
Yemek borusunda sindirim gerçekleşmez.

4. Mide

Mide

Sindirim sisteminin en geniş bölümüdür.
Karın boşluğunun sol alt kısmında bulunur.
Şekli "J" harfine benzer.
Midede mekanik ve kimyasal sindirimi gerçekleşir.
Mide özsuyu ve enzimler kimyasal sindirimi sağlar.
Midedeki kasların kasılıp gevşemesi sonucu oluşan çalkalama hareketiyle mekanik sindirim gerçekleşir.
Mekanik sindirime uğrayan besinler bulamaç haline gelir.
Mide içerisi mukus tabakası ile kaplıdır. Bu tabaka mideyi korur.

Mide özsuyunda bulunan asit besinle gelen mikropların öldürülmesini sağlar.
Proteinlerin kimyasal sindirimi midede başlar.

Protein ---- enzim---> Amino asit

5. İnce bağırsak

Sindirim sisteminin en uzun bölümüdür.
Uzunluğu yaklaşık 6 metredir.
Yağların sindirimi burada başlar ve biter.
Protein ve karbonhidratların sindirimi de burada tamamlanır.
İnce bağırsakta villus adı verilen çıkıntılar bulunur.
Villuslar emilim yüzeyini artırır.
Sindirilmiş besinler villuslardan emilerek kana geçer.
Yağ  ---enzim---> Yağ asidi + Gliserol

6. Kalın Bağırsak

Kalın bağırsakta sindirim gerçekleşmez.

Yaklaşık 1.5 metre uzunluğundadır.
Fazlalık su, vitamin ve minerallerin emilimi gerçekleşir.
Kalın bağırsakta B ve K vitamini üreten bakteriler vardır.
Kalın bağırsakta villus bulunmaz.

7. Anüs

Besin atıklarının dışarı atıldığı yerdir.
Sindirim gerçekleşmez.

Karbonhidratların Sindirimi
Ağızda başlar, ince bağırsakta biter.

Proteinlerin Sindirimi
Midede başlar, ince bağırsakta biter.

Yağların Sindirimi
İnce bağırsakta başlar, ince bağırsakta biter.

Not: Vitamin, mineral ve su çok küçük yapılı oldukları için sindirilmeden kana geçer.

D- Sindirime Yardımcı Organlar

1. Karaciğer

Karaciğer

Safra adı verilen salgıyı üretir.
Salgılanan safra sıvısı, safra kesesinde (Öd) depo edilir.
Safra yağların mekanik sindirimini gerçekleştirir.
Safra sayesinde büyük yağ parçaları küçük yağ damlacıklarına dönüşür.
Karaciğer ayrıca kanın pıhtılaşmasını sağlayan proteinleri üretir.
Kanda bulunan fazla glikozu glikojen şeklinde depo eder.
Hücrelerde oluşan zehirli amonyağın, daha az zehirli üre ve ürik aside çevirir.
A vitamini üretir.
A, D, E ve K vitamini depo eder.

2. Pankreas

Pankreas

Pankreas özsuyunu salgılar.
Pankreas özsuyu yağ, protein ve karbonhidratların kimyasal sindirimini sağlar.
Pankreas özsuyunda enzimler bulunur.

Sindirim Sistemi Konu Özeti

Sindirim Sistemi Konu Anlatımı İndir

Diğer Konular

• 6.Sınıf Sindirim Sistemi Konusu Test Soruları
• 6.Sınıf Sindirim Sistemi Konusu Doğru Yanlış Soruları-1
• 6.Sınıf Sindirim Sistemi Çalışma Kağıdı
• Dengeli Beslenmenin İnsan Sağlığına Etkileri Nelerdir
• Besinler ve Özellikleri
• 6.Sınıf Sindirim Sistemi Etkinlik